54. ‘‘Cattārome, bhikkhave, saṃvāsā. Katame cattāro?
Chavo chavāya saddhiṃ saṃvasati, chavo deviyā saddhiṃ saṃvasati, devo chavāya saddhiṃ saṃvasati, devo deviyā saddhiṃ saṃvasati.
「比丘們,有四種同住(關係)。哪四種呢?
屍人與屍女同住,屍人與天女同住,天人與屍女同住,天人與天女同住。」
Cattāro saṃvāsā:四種同住(四種生活伴侶的結合)
Chavo:屍人,指品德敗壞者(道德死亡者)
Chavāya:屍女,同上,女性版
Devo:天人,指有德之人
Deviyā:天女,有德之女性
Saṃvasati:同住、共同生活
第一種關係:「屍人與屍女同住」
‘‘Kathañca , bhikkhave, chavo chavāya saddhiṃ saṃvasati.
Idha,
bhikkhave, sāmiko hoti pāṇātipātī adinnādāyī kāmesumicchācārī musāvādī
pisuṇavāco pharusavāco samphappalāpī abhijjhālu byāpannacitto
micchādiṭṭhiko dussīlo pāpadhammo maccheramalapariyuṭṭhitena cetasā
agāraṃ ajjhāvasati akkosakaparibhāsako samaṇabrāhmaṇānaṃ;
比丘們,什麼是「屍人與屍女同住」?
這裡,某位丈夫是殺生者、偷盜者、邪淫者、妄語者、兩舌者、惡口者、雜語者,貪婪者、瞋恚者、邪見者,是破戒者、邪行者,心中充滿吝嗇與污穢,在家生活,對沙門婆羅門口出惡言、加以羞辱。
Pāṇātipātī:殺生者
Adinnādāyī:偷盜者(未與許可而取)
Kāmesumicchācārī:邪淫者
Musāvādī:妄語者
Pisuṇavāco:兩舌者(挑撥離間)
Pharusavāco:粗言者
Samphappalāpī:雜語者
Abhijjhālu:貪婪者
Byāpannacitto:瞋恚之心者
Micchādiṭṭhiko:邪見者
Dussīlo:破戒者
Pāpadhammo:邪惡行者
Maccheramalapariyuṭṭhitena cetasā:心染吝嗇與垢染
Akkosakaparibhāsako:以辱罵與羞辱為習性者
Samaṇabrāhmaṇānaṃ:針對沙門婆羅門
bhariyāpissa
hoti pāṇātipātinī adinnādāyinī kāmesumicchācārinī musāvādinī pisuṇavācā
pharusavācā samphappalāpinī abhijjhālunī byāpannacittā micchādiṭṭhikā
dussīlā pāpadhammā maccheramalapariyuṭṭhitena cetasā agāraṃ ajjhāvasati
akkosikaparibhāsikā samaṇabrāhmaṇānaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, chavo
chavāya saddhiṃ saṃvasati.
他的妻子也是殺生者、偷盜者、邪淫者、妄語者、兩舌者、惡口者、雜語者,貪婪者、瞋恚者、持邪見、破戒、行為邪惡,心中充滿吝嗇與垢穢,在家生活,對沙門婆羅門口出惡言、加以羞辱。
這就稱為「屍人與屍女同住」。
女性詞尾加 -inī 為女性對應(如 pāṇātipātinī 為女性殺生者)
Akkosikaparibhāsikā:習於辱罵與羞辱的女性
第二種關係:「屍人與天女同住」
‘‘Kathañca, bhikkhave, chavo deviyā saddhiṃ saṃvasati?
Idha,
bhikkhave, sāmiko hoti pāṇātipātī…pe… micchādiṭṭhiko dussīlo pāpadhammo
maccheramalapariyuṭṭhitena cetasā agāraṃ ajjhāvasati
akkosakaparibhāsako samaṇabrāhmaṇānaṃ;
比丘們,什麼是「屍人與天女同住」?
這裡,丈夫是殺生者……乃至邪見者、破戒者、邪惡者,心中充滿吝嗇與垢穢,在家生活,對沙門婆羅門口出惡言、加以羞辱。
(此段略去中間重複之戒條,文中以 …pe… 表示省略。)
bhariyā
khvassa hoti pāṇātipātā paṭiviratā adinnādānā paṭiviratā
kāmesumicchācārā paṭiviratā musāvādā paṭiviratā pisuṇāya vācāya
paṭiviratā pharusāya vācāya paṭiviratā samphappalāpā paṭiviratā
anabhijjhālunī abyāpannacittā sammādiṭṭhikā sīlavatī kalyāṇadhammā
vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvasati anakkosikaparibhāsikā
samaṇabrāhmaṇānaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, chavo deviyā saddhiṃ saṃvasati.
而他的妻子卻是遠離殺生、遠離偷盜、遠離邪淫、遠離妄語、遠離兩舌、遠離惡口、遠離雜語,不貪、不瞋、具正見、持戒、善法具足,心中無垢與無吝嗇,在家生活,不辱罵、不羞辱沙門婆羅門。
這就稱為「屍人與天女同住」。
Paṭiviratā:遠離、戒除(女性形式)
Sammādiṭṭhikā:正見者(女性)
Sīlavatī:有戒者
Kalyāṇadhammā:具善法者
Vigatamalamaccherena cetasā:心無垢染與無吝嗇
Anakkosikaparibhāsikā:不辱罵、不羞辱者(女性)
3. Kathañca, bhikkhave, devo chavāya saddhiṃ saṃvasati?
「比丘們,什麼是天人與屍人同住(devo chavāya saddhiṃ saṃvasati)呢?」
Idha, bhikkhave, sāmiko hoti...
「在此,比丘們,有一位丈夫是——」
pāṇātipātā paṭivirato:離殺生
adinnādānā paṭivirato:離偷盜
kāmesumicchācārā paṭivirato:離邪淫
musāvādā paṭivirato:離妄語
pisuṇāya vācāya paṭivirato:離離間語
pharusāya vācāya paṭivirato:離粗惡語
samphappalāpā paṭivirato:離雜語
anabhijjhālu:無貪
abyāpannacitto:無瞋
sammādiṭṭhiko:正見
sīlavā:有戒
kalyāṇadhammo:善法者
vigatamalamaccherena cetasā:心無慳垢
agāraṃ ajjhāvasati:住於家中
anakkosakaparibhāsako samaṇabrāhmaṇānaṃ:不辱罵誹謗沙門婆羅門
bhariyā khvassa hoti...
「然而他的妻子是——」
pāṇātipātinī:殺生女
(中略,與第一種相同)
micchādiṭṭhikā:邪見
dussīlā:無戒
pāpadhammā:惡法者
maccheramalapariyuṭṭhitena cetasā:心為慳垢所染
akkosikaparibhāsikā samaṇabrāhmaṇānaṃ:辱罵誹謗沙門婆羅門
Evaṃ kho, bhikkhave, devo chavāya saddhiṃ saṃvasati.
「是故,比丘們,此謂天人與屍人共住。」
4. Kathañca, bhikkhave, devo deviyā saddhiṃ saṃvasati?
「比丘們,什麼是天人與天女共住(devo deviyā saddhiṃ saṃvasati)呢?」
Idha, bhikkhave, sāmiko hoti...(同上,為具足戒者)
「在此,比丘們,有一位丈夫具足戒行、正見、心無貪瞋,住家中,不毀謗沙門婆羅門。」
bhariyāpissa hoti...(同上,為具足戒行之妻)
「他的妻子亦具足戒行、正見、心無慳垢,住家中,不辱罵沙門婆羅門。」
Evaṃ kho, bhikkhave, devo deviyā saddhiṃ saṃvasati.
「是故,比丘們,此謂天人與天女共住。」
Ime kho, bhikkhave, cattāro saṃvāsā.
「比丘們,這四種(夫婦)共住(saṃvāsā)就是這樣。」
Ubho ca honti dussīlā, kadariyā paribhāsakā;
「若夫婦俱為無戒(dussīlā)、慳吝(kadariyā)、誹謗者(paribhāsakā),」
Te honti jānipatayo, chavā saṃvāsamāgatā.
「他們名為屍人伴侶(chavā),屬於第一種共住。」
Sāmiko hoti dussīlo, kadariyo paribhāsako;
「丈夫若為無戒、慳吝、辱罵者,」
Bhariyā sīlavatī hoti, vadaññū vītamaccharā;
「妻子卻持戒(sīlavatī)、善說(vadaññū)、離慳(vītamaccharā),」
Sāpi devī saṃvasati, chavena patinā saha.
「她這位天女(devī)卻與屍人丈夫共住。」
Sāmiko sīlavā hoti, vadaññū vītamaccharo;
「若丈夫持戒、善語、離慳,」
Bhariyā hoti dussīlā, kadariyā paribhāsikā;
「而妻子無戒、慳吝、誹謗,」
Sāpi chavā saṃvasati, devena patinā saha.
「她這位屍人卻與天人丈夫共住。」
Ubho saddhā vadaññū ca, saññatā dhammajīvino;
「若夫妻俱有信(saddhā)、善語、能克制(saññatā)、依法而活(dhammajīvino),」
Te honti jānipatayo, aññamaññaṃ piyaṃvadā.
「他們是有智慧的伴侶(jānipatayo),互相以愛語相待。」
Atthāsaṃ pacurā honti, phāsukaṃ upajāyati;
「他們利益眾多,生活安樂(phāsukaṃ)。」
Amittā dummanā honti, ubhinnaṃ samasīlinaṃ.
「其敵人則苦惱,因為他們同具戒德(samasīlinaṃ)。」
Idha dhammaṃ caritvāna, samasīlabbatā ubho;
「於此世奉行正法(dhammaṃ caritvāna),夫妻同修戒行(sīlabbatā),」
Nandino devalokasmiṃ, modanti kāmakāmino’’ti.
「於天界(devalokasmiṃ)歡樂,同享愛欲之樂。」
---
Catutthe kammapathavasena desanā pavattitā.
「在第四(種情況)中,依業道而展開了說法。」
Catutthe:「於第四(例)」——指的是四種伴侶關係中的第四種,即 devo deviyā saddhiṃ saṃvasati(天人與天女共住)。
kammapatha:「業道」——指的是十種業道(十善或十不善道)。
vasena:「依…的方式」
desanā:「說法,教說」
pavattitā:「已被展開、已發起」
✅ 整句意譯:「於第四例中,是依十業道的標準來展開說法的。」
Sesaṃ tādisameva.
「其餘的都與此類似。」
Sesaṃ:「其餘部分」
tādisameva:「也是那樣的(類似的)」——tādisa 表示「那樣的、如此的」;eva 是強調語氣詞
✅ 整句意譯:「其他部份(前三種)也是同樣的說明方式。」
Imesu pana dvīsupi suttesu agārikapaṭipadā kathitā.
「在這兩部經中,所說的是在家人的修行道。」
Imesu...suttesu:「在這兩部經中」
dvīsu(= dvīsu pi):雙數形,「兩者中」
pana:「但是、而、又」
agārikapaṭipadā:「在家人的修行道、生活方式」
agārika:「在家者、居家人」
paṭipadā:「修行道、行持」
kathitā:「被說、被開示」
✅ 整句意譯:「然而,在這兩部經中所談論的,是在家居士的修行方式。」
Sotāpannasakadāgāmīnampi vaṭṭati.
「即使是須陀洹果與斯陀含果的修行者,也適用此道。」
Sotāpanna:「須陀洹果」(初果聖者)
Sakadāgāmin:「斯陀含果」(二果聖者)
-nampi:「即使是…也」
vaṭṭati:「適用、可行、應該、合宜」
✅ 整句意譯:「即使是須陀洹果與斯陀含果的修行者,也適合行持這在家人的修行之道。」
標籤
- 00雜阿含總圖 (49)
- 01法句經總圖 (7)
- 02俱舍論總圖 (9)
- 03禪經總圖 (6)
- 04心理學 (12)
- 上課概論 (58)
- 大毘婆沙論 (2)
- 大乘經 (34)
- 大乘論 (29)
- 大般若經 (29)
- 大般涅槃經 (1)
- 大寶積經 (16)
- 中阿含 (37)
- 古德 (2)
- 正法念處經 (72)
- 阿毘達磨 (21)
- 現觀莊嚴論 (40)
- 無說而說 (12)
- 集論 (46)
- 楞伽經 (6)
- 瑜珈論 (9)
- 解深密經 (3)
- 對比 (1)
- 維摩詰所說經 (20)
- 增支部 (81)
- 雜阿含 (207)
- 雜阿含圖 (67)
- akṣayamatinirdeśasūtra (34)
- dia (2)
- ubuntu (2)